De coronacrisis toont onze diepe verbondenheid. Wat als we die blik vasthouden?
We zijn gewend om onafhankelijkheid en autonomie te vieren. Maar als het coronavirus één ding duidelijk maakt, dan is het wel hoezeer we van elkaar afhankelijk zijn. Sterker: innige verbondenheid is de enige realiteit. Als je dat eenmaal ziet, zie je het overal en verandert alles: je blik op de wereld, de keuzes die je maakt en hoe je in het leven staat.
Een markt met levende dieren in China doet de scholen in Nederland sluiten; een genetische mutatie in het oosten veroorzaakt een total lockdown in Italië en Spanje. De mensen moeten binnen blijven en de economie stokt, kunstenaars komen zonder publiek te zitten, en kinderen moeten het stellen zonder meester of juf. Patiënten happen naar adem, het gezondheidssysteem wordt op de proef gesteld, en mensen nemen in kleine kring afscheid van hun dierbaren. Is er ook maar één aspect van het leven te verzinnen dat níét door de pandemie wordt geraakt, dat er niet afhankelijk van is?
We zijn in onze westerse, geïndividualiseerde samenleving gewend om onafhankelijkheid te vieren: om autonomie als een groot goed te zien en zelfstandigheid als het belangrijkste doel van de opvoeding; om onze successen toe te schrijven aan onszelf en om ‘vrijheid’ gelijk te stellen aan ‘doen waar je zelf zin in hebt’.
De waarheid is dat we allemaal door en door afhankelijk zijn. Van elkaar, maar ook van de dieren en planten om ons heen. Voor ons welzijn, onze veiligheid, en voor ons bestaan.
Daarom brengen we graag de Afhankelijkheidsverklaring onder jullie aandacht: een serie essays waarin theatermakers, journalisten, filosofen, dichters, schrijvers, activisten, een socioloog en een bioloog het thema ‘afhankelijkheid’ tegen het licht houden. Van klein, zoals de afhankelijkheidsrelaties binnen een gezin, tot groot, zoals de invloed die de walvisjacht heeft op de CO2-concentratie in de atmosfeer.
Tezamen leveren die verhalen het fundamentele inzicht dat je over afhankelijkheid meestal weinig te zeggen hebt: ze is geen keuze, ze is. Als de coronacrisis iets duidelijk maakt, dan is het dan wel: patiënten zijn afhankelijk van artsen, artsen van testkits en mondkapjes, en we zijn allemaal afhankelijk van onze gepaste afstand tot elkaar – of we nou willen of niet. De pandemie is een kwestie van volksgezondheid, maar heeft gigantische gevolgen voor de economie en werkgelegenheid, de cultuursector en het onderwijs, en ons sociale weefsel. Als je die innige verbondenheid eenmaal ziet, dan zie je het eigenlijk overal. En dat kan benauwend zijn, maar ook hoopgevend, zoals de verhalen in deze serie laten zien.
Bron: De Correspondent
